Câu chuyện: Warren Buffett và thương vụ mua lại See’s Candies – bài học về đầu tư giá trị
Năm 1972, Warren Buffett đã thực hiện một thương vụ đầu tư được coi là một trong những quyết định sáng suốt nhất của ông, dù lúc ấy chính ông cũng cảm thấy băn khoăn. Đó là việc mua lại See’s Candies, một công ty sản xuất và bán lẻ kẹo nổi tiếng ở bờ Tây nước Mỹ. Thoạt nhìn, đây chỉ là một doanh nghiệp nhỏ, lợi nhuận ổn định, không tăng trưởng nhanh chóng và dường như không phù hợp với phong cách “mua tài sản rẻ hơn giá trị sổ sách” mà Buffett từng theo đuổi. Thế nhưng, thương vụ này đã mang lại cho ông không chỉ lợi nhuận khổng lồ mà còn thay đổi cách ông nhìn nhận về giá trị của một doanh nghiệp chất lượng.
See’s Candies được thành lập năm 1921 tại California và nổi tiếng với những hộp kẹo sang trọng, trở thành một phần văn hóa quà tặng của người dân nơi đây. Đến đầu thập niên 1970, công ty vẫn duy trì lợi nhuận ổn định nhưng không mở rộng ra ngoài vùng bờ Tây. Khi Buffett và Charlie Munger được giới thiệu về cơ hội mua lại See’s Candies, công ty này đang kiếm được khoảng 4 triệu USD trước thuế mỗi năm và được định giá 25 triệu USD.
Buffett lúc đó vẫn quen với kiểu đầu tư “cigar butt” – tìm những công ty bị định giá thấp hơn giá trị sổ sách, tận dụng những hơi cuối cùng của một “điếu xì gà” đang tàn. Nhưng Munger đã thuyết phục ông rằng See’s đáng giá hơn nhiều so với con số trên giấy tờ, bởi công ty sở hữu một thương hiệu mạnh mẽ, khách hàng trung thành, và khả năng tăng giá mà không làm giảm doanh số — dấu hiệu của một “moat” (hào kinh tế) bền vững.
Buffett kể lại: “Tôi không thể tin mình lại trả 25 triệu USD cho một công ty có vốn lưu động chỉ khoảng 8 triệu USD và không có triển vọng tăng trưởng nhanh chóng. Nhưng rồi tôi học được rằng đó là một trong những khoản đầu tư tuyệt vời nhất của chúng tôi.”
Ngay sau khi mua lại, See’s tiếp tục tạo ra dòng tiền mạnh mẽ, vượt xa mức kỳ vọng ban đầu. Công ty không cần tái đầu tư nhiều vốn nhưng vẫn tăng lợi nhuận đều đặn nhờ vào uy tín thương hiệu và khả năng định giá cao. Trong suốt 40 năm, See’s đã mang lại cho Berkshire Hathaway hơn 2 tỷ USD tiền mặt trên khoản đầu tư ban đầu chỉ 25 triệu USD.
Hơn thế nữa, See’s Candies đã thay đổi triết lý đầu tư của Buffett, giúp ông nhận ra rằng: một doanh nghiệp chất lượng, với thương hiệu mạnh và lợi thế cạnh tranh bền vững, có thể đáng giá gấp nhiều lần so với vốn chủ sở hữu hiện tại của nó. Thương vụ này mở đường cho các khoản đầu tư sau này của Buffett vào những công ty có “moat” như Coca-Cola, American Express và nhiều doanh nghiệp lớn khác.
Thành công với See’s cũng minh chứng cho việc kiên nhẫn và tập trung vào chất lượng hơn là chỉ nhìn vào giá rẻ. Đây là bước ngoặt quan trọng trong hành trình của Buffett, từ một nhà đầu tư giá trị theo kiểu Benjamin Graham trở thành một nhà đầu tư tập trung vào chất lượng doanh nghiệp và giá trị dài hạn.
Bài học đúc kết
Giá rẻ không phải lúc nào cũng là món hời. Một doanh nghiệp tuyệt vời, với thương hiệu mạnh, khả năng định giá, và lợi thế cạnh tranh bền vững, xứng đáng được trả giá cao hơn so với giá trị sổ sách. Đầu tư vào chất lượng không chỉ mang lại lợi nhuận vượt trội mà còn bền vững và ít rủi ro hơn trong dài hạn. Quan trọng hơn, hãy học cách nhận diện “moat” của một doanh nghiệp — thứ giúp nó bảo vệ lợi nhuận khỏi sự cạnh tranh.
FAQ
Q1: See’s Candies là công ty gì?
See’s Candies là một công ty sản xuất và bán lẻ kẹo cao cấp của Mỹ, nổi tiếng với chất lượng và thương hiệu lâu đời ở bờ Tây.
Q2: Khi nào Warren Buffett mua lại See’s Candies?
Ông mua lại công ty này vào năm 1972 với giá khoảng 25 triệu USD.
Q3: Vì sao Buffett do dự khi mua See’s?
Vì mức giá mua cao hơn giá trị sổ sách của công ty và Buffett lúc đó quen với việc tìm các công ty “giá rẻ”.
Q4: Charlie Munger đã nói gì để thuyết phục Buffett?
Ông Munger nhấn mạnh rằng See’s sở hữu thương hiệu mạnh và khả năng tăng giá mà không mất khách, điều này tạo ra giá trị dài hạn vượt trội.
Q5: See’s đã mang lại bao nhiêu lợi nhuận cho Berkshire Hathaway?
Hơn 2 tỷ USD tiền mặt trong suốt 40 năm từ khoản đầu tư ban đầu chỉ 25 triệu USD.
Q6: Thương vụ này ảnh hưởng thế nào đến phong cách đầu tư của Buffett?
Nó giúp ông nhận ra tầm quan trọng của chất lượng doanh nghiệp, thương hiệu, và lợi thế cạnh tranh bền vững.
Q7: Bài học chính từ thương vụ See’s Candies là gì?
Hãy ưu tiên chất lượng và bền vững của doanh nghiệp hơn là chỉ nhìn vào giá rẻ trên sổ sách.
Q8: “Moat” mà Buffett hay nói đến là gì?
Đó là lợi thế cạnh tranh bền vững của một công ty, giúp bảo vệ lợi nhuận của nó trước sự cạnh tranh trong dài hạn.
