Nguyên tắc 37%: Cách để tìm đúng người yêu [2020]

Khi chưa biết đến nguyên tắc 37%. Nhiều người thường nghĩ tình yêu là một cuộc chơi của những cảm xúc, chẳng có chỗ cho lý trí. Tuy vậy, các nhà khoa học lại chỉ ra rằng trò chơi ái tình cũng có những phép toán nhất định để tìm được nửa kia của mình.

Nguyên tắc này cho rằng mọi người nên dành 37% giai đoạn hẹn hò để sống một cuộc sống độc thân viên mãn. Đồng thời cũng kiếm tìm cho bản thân những đối tượng hẹn hò đầy tiềm năng.

Nguyên tắc này dựa trên việc trải qua rất nhiều phép thử và nhiều sự đổ vỡ. Con người thường có xu hướng tìm được bạn đời của mình bởi giờ đây. Nửa kia chắc chắn là người tốt hơn nhiều so với quá khứ đổ vỡ của họ.

Nguyên tắc 37%

Bắt đầu từ một vấn đề hết sức nan giải, có tên là “The Secretary Problem”. Người đầu tiên chứng minh Nguyên tắc 37% là nhà thống kê học lừng danh Dennis Lindley vào năm 1961. Mới đây, Qui luật 37% được tái khám phá qua cuốn sách rất thú vị có tựa đề là “The Mathematics of Love” (Toán học của tình yêu) của tác giả Hannah Fry và cuốn Risk Savvy của Giáo sư tâm lí học Gerg Gigerenzer.

Đây là hai cuốn sách được viết cho đại chúng, rất dễ hiểu, rất giải trí cho những dịp nghỉ hè. Nhưng tác giả cũng tự chứng tỏ là những người rất am hiểu về xác suất trong cuộc sống. Đặc biệt là áp dụng lí thuyết xác suất trong … tình yêu.

Vấn đề này được phát biểu như sau:

• Có một vị trí thư kí trống.
• Công ty có n ứng viên xin vào vị trí đó.
• Các ứng viên được phỏng vấn tuần tự, nhưng thứ tự hoàn toàn ngẫu nhiên, và do đó, xác suất người thích hợp nhất là 1/n.
• Một khi ứng viên được phỏng vấn và bị từ chối, thì ứng viên đó sẽ không được quay lại tham gia vào quy trình tìm.
• Tương tự, khi một ứng viên được chấp nhận, thì quy trình tìm người thư kí sẽ chấm dứt.

Vấn đề ở đây là gì?

Vấn đề là n có thể lớn. Do đó, câu hỏi đặt ra là cần phải phỏng vấn bao nhiêu người (k) để có xác suất chọn đúng người cao nhất.

Lời đáp cho câu hỏi này hoá ra hết sức đơn giản: 36.79%, hay làm chẵn là 37%. Nói cụ thể hơn, công ty nên phỏng vấn 37% số ứng viên đầu tiên. Bỏ qua tất cả số ứng viên đó, và chọn ứng viên đầu tiên sau 37% có kinh nghiệm tốt hơn những ứng viên trước. Đáp số này còn cho phép công ty kết luận rằng xác suất mà công ty chọn được ứng viên tốt nhất là 37%. Con số 37% thật ra là 1/e (e ở đây là hằng số Euler, tức là 2.718).

Quy luật 37% cũng có thể ứng dụng trong việc tìm người bạn đời. Như các bạn có thể đoán được, theo Quy luật này, bạn không nên kết hôn với người mình mới quen lần đầu. Phải cố gắng làm quen và “đánh giá” một số n người. Sau đó, bạn làm quen và “tìm hiểu” n/e người, và chọn người sau n/e có phẩm hạnh tốt nhất so với n/e người kia.

Ví dụ

Bạn có “cỡ mẫu” là 50 người, bạn nên làm quen với 18 người trước để thu thập thông tin. Sau đó bạn chọn người 19 trở đi có phẩm hạnh tốt hơn 18 người kia. Do đó, “người tình trăm năm” của bạn có thể là người 19, hay 20, hay thậm 25. Dĩ nhiên, sau khi đã chọn được người thích hợp sau người thứ 18 thì phải ngưng. Không cần tìm thêm nữa.

Một khó khăn là xác định bạn cần bao nhiêu n ứng viên. Chúng ta có thể áp dụng công thức ước tính cỡ mẫu để xác định n với một sai số mẫu e%. Tuy nhiên, việc chọn bạn tình là chuyện rất nghiêm trọng, nên có thể sai số mẫu phải hạ thấp xuống cỡ e = 1% hay 2%.

Một ứng dụng sáng tạo khác của Quy luật 37% là tìm tuổi thành hôn tối ưu. Nếu độ tuổi thành hôn trong khoảng 18-40, chúng ta có khoản thời gian 22 năm để chọn. Như vậy Quy luật 37% cho biết chúng ta nên chọn tuổi 27, tức là sau tuổi 26 (0.37*22 + 18). Bởi vì nếu thành hôn trước tuổi 26 sẽ có thể sẽ bỏ mất các ứng viên tốt.

Bởi vì bản chất của kết quả vẫn là xác suất, nên cần phải xem xét các khía cạnh dương tính giả (chọn sai người) và âm tính giả (bỏ sót người tốt). Nhưng đây là chủ đề của một cái note khác. Hi vọng rằng qua Qui luật 37% các bạn đã tiết kiệm thì giờ để tìm nhân viên hay tìm người tình trăm năm.

Người phát minh ra nguyên tắc 37%

Dennis Lindley (1923-2013) là một trong những nhà thống kê học distinguished nhất trên thế giới, đứng chung hàng với các “đại cổ thụ” như David Cox, C. R. Rao, H. Jeffreys, Sam Wilks, I. J. Good, Fred Mosteller. Khác với những người cùng thời theo trường phái tần số, Giáo sư Lindley theo trường phái Bayes và có những đóng góp quan trọng.

Trong một bài báo năm 2008 trên Stat Sci, Dennis Lindley đặt nền móng cho khoa học thống kê trong thế kỉ 21: thống kê học là một khoa học của bất định; bất định nên được “đo” bằng xác suất; sự bất định của dữ liệu là điều kiện của tham số; và do đó, suy luận thống kê phải theo trường phái … Bayes. Phải có trải nghiệm thực tế mới thấy ý tưởng này của ông rất đúng và rất thích hợp.

Tối ưu lựa chọn 37%

Theo nhà báo Brian Christian và chuyên gia khoa học nhận thức Tom Griffiths, đây là quy tắc giúp bạn tiết kiệm thời gian lựa chọn bạn đời của mình.

Về cơ bản, quy tắc này được áp dụng khi bạn có một danh sách cần phải lựa chọn mà thời gian quá eo hẹp, ví dụ như sàng lọc danh sách ứng viên phỏng vấn, tìm kiếm nhà mới, và đặc biệt là lựa chọn đối tượng hẹn hò. Thời điểm phù hợp nhất để đưa ra lựa chọn là khi đã đi được 37% danh sách.

Christian cho biết, 37% là thời điểm bạn đã thu thập đủ thông tin để đưa ra quyết định mà không cần tốn thêm thời gian. Đó là con số tối ưu, giúp sự lựa chọn của bạn là tốt nhất.

Con số này được đưa ra từ một thí nghiệm nổi tiếng do những người chẳng liên quan đến toán học vào những năm 1960, mang tên: “The Secretary Problem” (tạm dịch: Câu đố thư ký).

Giả thuyết cho biết, bạn có một danh sách ứng cử viên cho vị trí thư ký, và bạn chỉ được phép rà danh sách 1 lần. Nếu từ chối 1 ứng viên, bạn sẽ không thể quay lại và tiếp tục đề nghị tuyển người đó. Vậy câu hỏi là: Bạn phỏng vấn bao nhiêu người để tối ưu khả năng tìm thấy người tốt nhất?

Nếu như danh sách có 3 người, hãy bắt đầu đánh giá từ người thứ 2. Nếu người này tốt hơn người đầu tiên, hãy tuyển dụng người đó. Nếu không, hãy chờ đợi tiếp. Tương tự nếu có 5 ứng viên, hãy bắt đầu đánh giá từ người thứ 3.

Độ tuổi đẹp nhất để kết hôn

Giờ hãy quay lại bài toán lập gia đình. Theo tiêu chuẩn thường thấy, nhiều người có xu hướng tìm kiếm nửa kia trong giai đoạn 18 – 40 tuổi. Dựa trên quy tắc 37%, con số đẹp nhất chính là tuổi 26 (37% trong 22 năm).

Con số sẽ thay đổi nếu như độ tuổi tối đa để lập gia đình của bạn lâu hơn, nhưng tất cả đều dựa vào quy tắc 37%. Trước con số này, bạn có nguy cơ bỏ lỡ những ứng viên tiềm năng, nhưng sau đó, những lựa chọn tốt nhất có thể không còn xuất hiện nữa.

Trên thực tế, Christian và Griffiths cho rằng bạn không nhất thiết bắt buộc phải đạt đến giai đoạn 37%, mà có thể 36,81% cũng ổn rồi.

Nhìn thì có vẻ sai với quy tắc 37%, nhưng thực ra để kết hôn ở tuổi 28, các cặp đôi đã “chấm” nhau từ vài năm trước khi thực sự làm đám cưới. Hơn nữa, tỉ lệ ly hôn khi “về một nhà” vào tuổi 32 cũng cao hơn 28. Vậy nên về cơ bản, quy tắc 37% vẫn là đúng.

Tạm kết

Nguyên tắc 37% không chỉ ứng dụng trong y khoa. Tìm người bạn tình tối ưu, hay tìm nhân viên, mà còn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực và tình huống khác, tuỳ vào sự sáng tạo của người ứng dụng. Nên nhớ rằng Nguyên tắc 37% cho chúng ta kết quả với xác suất tối ưu chỉ 37%, tức vẫn có thể sai 63%.

Nhưng với nhiều ứng viên mà chúng ta không biết gì về họ, thì Nguyên tắc 37% vẫn là giải pháp tốt nhất và rẻ nhất để tìm đúng người.

Xem thêm: Nguyên tắc 20-20-20 giúp mắt luôn khỏe 

Như Hoan – Tổng hợp
(Tham khảo thêm từ: Kenh14, Facebook, Tuanvanle, …)