Độc quyền là gì? Độc quyền cộng với cạnh tranh là hai phạm trù đối lập nhau trong nền kinh tế. Bài viết dưới đây, Tranthinhlam.com sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin hơn đến các bạn đọc, cùng theo dõi bài viết dưới đây nhé!
Độc quyền là gì ?
Độc quyền là thuật ngữ trong kinh tế học chỉ về trạng thái thị trường chỉ có độc nhất một người bán và sản xuất ra sản phẩm không có sản phẩm thay thế gần gũi. Trong tiếng Anh monopoly biết rõ xuất xứ từ tiếng Hy Lạp monos (nghĩa là một) và polein (nghĩa là bán). Đây chính là một trong những dạng của thất bại thị trường, là trường hợp cực đoan của thị trường không đủ tính cạnh tranh.
mặc dù theo thực tế đa phần không thể tìm được trường hợp chiều lòng hoàn hảo hai tiêu chuẩn của độc quyền và vì thế độc quyền thuần túy có khả năng coi là không hiện hữu nhưng những dạng độc quyền không thuần túy đều dẫn đến sự phi đạt kết quả tốt của ích lợi xã hội. Độc quyền được phân loại theo nhiều tiêu thức: cấp độ độc quyền, tác nhân của độc quyền, cấu trúc của độc quyền… Độc quyền là hiện tượng trên thị trường chỉ có một đơn vị hoặc một nhóm doanh nghiệp câu kết với nhau chiếm vị trí độc tôn trong việc cung cấp sản phẩm nhất định nào đó, cho phép họ kiểm soát trọn vẹn cái giá mặt hàng để thu lợi nhuận tối đa và ngăn chặn các đối thủ chung ngành khác thâm nhập thị trường.
Xem thêm Có nên học kinh doanh online? Những yếu tố quyết định khi học
Nguyên nhân có mặt độc quyền trên thị trường
Sự xuất hiện của độc quyền được xuất phát từ nhiều tác nhân, có thể kể đến một vài nguyên nhân sau:
Thứ nhất, độc quyền hiện diện là kết quả của các bước cạnh tranh. Các bước cạnh tranh sẽ làm cho những công ty nào kém đạt kết quả tốt, có những quyết định kinh doanh sai lầm sẽ bị những công ty khác làm ăn hiệu quả hơn thôn tính, chiếm lĩnh thị phần và rốt cuộc sẽ bị đào thải ra khỏi cuộc chơi.
Thứ hai, do được chính phủ nhượng quyền khai thác thị trường. Nhiều hãng trở thành độc quyền là nhờ được chính phủ nhượng quyền khai thác một thị trường nào đấy, chẳng hạn như các địa phương cho phép một công ty duy nhất cấp nước sạch trên địa bàn địa phương mình.
Thứ ba, do chế độ bảo vệ quyền có được trí tuệ. Khi một cá nhân, tổ chức có những tác phẩm, phát minh, sáng chế phục vụ được một vài điều kiện có tính thông minh, tính mới thì sẽ được pháp luật bảo hộ quyền có được trí tuệ.
Biện pháp chống độc quyền
Để kéo dài cạnh tranh lành mạnh và kiểm soát độc quyền con người cần phải hành động một số biện pháp sau:
Thứ nhất: bắt đầu đổi mới nhận thức về cạnh tranh, phải thống nhất quan điểm nhận xét nhiệm vụ của cạnh tranh trong nền kinh tế. Phải coi cạnh tranh trong nền kinh tế pháp luật hợp thức là động lực của sự phát triển và nâng cao hiệu quả kinh doanh của các công ty.
Thứ hai: cải tổ pháp luật về cạnh tranh để cho cơ chế cạnh tranh được vận hành đồng nghĩa với việc tránh những hành vi cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường. Nới lỏng các điều kiện ra nhập và rút lui khỏi thị trường để khuyến khích các người đầu tư tham gia sản xuất bán hàng.
Thứ ba: để cam kết chống độc quyền không vi phạm thì nhà nước tiến hành tạo ra một cơ quan chuyên trách với mục tiêu theo dõi, giám sát các hành vi có sự liên quan đến cạnh tranh và độc quyền.
Thứ tư: hành động những cách thức làm tốt lên môi trường nội dung và pháp luật theo hướng minh bạch và kịp thời hơn, cùng lúc đó mau chóng cải bí quyết thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia cạnh tranh. Cụ thể:
Độc quyền trong Luật cạnh tranh
Độc quyền là gì? Cạnh tranh là một yếu tố của kinh tế thị trường tuy nhiên xu hướng tăng trưởng của cạnh tranh thường dẫn đến độc quyền; và đến lượt mình, độc quyền sẽ làm triệt tiêu cạnh tranh. Muốn cam kết tự do cạnh tranh lành mạnh giữa các chủ thể kinh doanh thì không thể thiếu phải tạo ra pháp luật làm chủ độc quyền, trong số đó cần chú trọng đặc biệt vấn đề đối tượng thay đổi và cơ chế đảm bảo thi hành.
Những năm gần đây, sự tăng trưởng mãnh liệt của nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần ở Viet Nam đã làm phát sinh nhiều quan hệ kinh tế đa dạng, phức tạp, trong số đó có quan hệ cạnh tranh. Việc thừa nhận quyền tự do bán hàng theo quy định của Hiến pháp (Điều 57) và pháp luật đã tạo cơ sở pháp lý khuyến khích tự do cạnh tranh giữa các chủ thể bán hàng. Tuy nhiên, xu thế phát triển của cạnh tranh thường dẫn tới độc quyền.
Đối tượng mục tiêu điều chỉnh của pháp luật làm chủ độc quyền:
Để tránh những hậu quả của độc quyền dẫn tới cho nền kinh tế và xã hội, Pháp luật về làm chủ độc quyền phải nhằm phản kháng lại các hành vi sau:
– Lạm dụng vị trí ưu điểm (hay vị trí độc quyền) trên thị trường.
-Thông đồng, thoả thuận ngầm nhằm ngăn cản, làm giảm cạnh tranh trên thị trường.
-Tập trung kinh tế làm tránh, tác động đến cạnh tranh trên thị trường (liên kết, sáp nhập công ty mua bán doanh nghiệp, chuyển nhượng quyền dùng tài sản công ty… Để chiếm vị trí độc quyền).
Xây dựng cơ chế chắc chắn thi hành pháp luật cạnh tranh
Khác với hành vi cạnh tranh không lành mạnh, độc quyền không những xâm hại tới lợi ích của doanh nghiệp khác trên thị trường, của người tiêu sản sinh ra hoặc củng cố vị trí ưu thế nhằm ngăn cản, làm giảm về dài hạn cạnh tranh trên thị trường. Để kiểm tra hậu quả đấy, cơ quan
Độc quyền không chỉ xâm hại tới lợi ích của công ty khác trên thị trường, của người tiêu dùng, mà hậu quả đáng nói hơn của nó là xâm hại trực tiếp đến sự điều tiết cũng như sự công việc thông thường của thị trường; hạn chế, ngăn cản cạnh tranh, làm sai lệch quy luật cạnh tranh trên thị trường có sự liên quan, tăng sức cạnh tramh tiêu dùng, mà hậu quả nghiêm trọng hơn của nó là xâm hại trực tiếp đến sự điều tiết cũng giống như sự công việc thông thường của thị trừờng
Xem thêm Công ty cổ phần là gì? Ưu yếu điểm của tổ chức cổ phần?
Công ty có vị trí độc quyền lạm dụng vị trí độc quyền bị xử lý như thế nào?
Độc quyền là gì? Một doanh nghiệp độc quyền được xem là có hành vi lạm dụng vị trí độc quyền khi đã hoặc đang hành động các hành vi làm giảm cạnh tranh được quy định hoặc mô tả tại Khoản 2 Điều 27 Luật Cạnh tranh năm 2018. Các hành vi hạn chế cạnh tranh mà các công ty thường thưc̣ hiêṇ là các hành vi bóc lột khách hàng, chèn ép đối thủ, ngăn cản sự gia nhập thị trường của các đối thủ tiềm năng nhằm thu được nhiều lợi nhuận, giữ vị trí thống lĩnh trên thị trường,…
Những hành vi này dẫn đến những phức tạp trong việc gia nhập thị trường của các chủ thể khác và về lâu dài có thể triệt tiêu cạnh tranh. Vì thế, pháp luật cạnh tranh đã ứng dụng cách thức làm xứ phạt hành chính đối với các doanh nghiệp thực hiện hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, vị trí độc quyền.
Qua bài viết Tranthinhlam.com đã cung cấp mọi thông tin mà bạn cần biết về độc quyền là gì? Nguyên nhân có mặt sự độc quyền. Hy vọng với những thông tin trên của bài viết bạn sẽ tìm được nhưng thông tin hữu ích với bản thân. Cảm ơn các bạn đọc đã dành thơi gian để xem qua bài viết này nhé!
Lộc Đạt – tổng hợp
Tham khảo ( luathoanganh.vn, luatminhkhue.vn, luatduonggia.vn, … )
